Büyük Türkçü yazar Türk gençlerine seslenerek “Kendini bul!â€� diyor Türk gencine senin bir başkasını taklid etmeye ihtiyacın yok, sen büyük bir medeniyet ve devlet kuran bir milletin evladısın demek istemiştir Türk gencine asimile olma, kendi öz değerlerinden vazgeçme ve milli servetine sahip çıkmak demek istemiştir “Türkçülüğüâ€� yazar ideoloji haline getirmiştir Bu ilmi seyahatte yabancıların bizim dilimizi, tarihimizi araştırırken yapmış oldukları eksiklikleri bu roman kahramanları vasıtasıyla toplatmıştır Böylece bir Rodlof’un bir Thomsen’in bir Türk kadar Türk dilini, tarihini, edebiyatını araştırmayacağını ortaya koymuştur Bu eserde Milliyetçilik sosyal bir ideoloji haline getirilmiştir ve işlenen aşk konusu ikinci plânda kalmıştır Mehmet Tolun Gönül Hanım’a duyduğu kalbi hissi utangaçlığından ve çekingenlikten dolayı bir türlü Gönül Hanım’a açılamamaktadır Macar teğmen “Kont’unâ€� Gönül Hanım’a yaklaşmasından dolayı Kont’a karşı içten içe kıskançlık duymaktadır Hem Mehmet Tolun hem Gönül Hanım için en başta gelen unsur Türkçülük mefkûresidir Yapmış oldukları ilmi gezidir Burada Türkler için iyi bir şeyler ortaya koymaktır Gönül Hanım da Mehmet Tolun’a kalbi bir his duymaktadır Aralarındaki aşkın ortaya çıkması Orhun Abidelerindedir ve burada iki genç nişanlanmıştır Ancak bu aşk eserde hep geri plânda kalmıştır Eserde Milliyetçilik sosyal bir ideoloji haline getirilmiştir Eser boyunca bütün milli duygu ve düşünceler Gönül Hanım’ın teşvikiyle ortaya çıkarmıştır Yazar burada kadın kahramanı idealize bir tip olarak ortaya çıkarmıştır Mehmet Tolun, yazarın kendisini temsil etmektedir Ahmet Hikmet, düşünce ve tekliflerini onun vasıtasıyla söyler Ahmet Hikmet, Mehmet Tolun tipini yaratırken 1721 – 22 yıllarında Güney Sibirya’da ve Yenisey Irmağı civarında araştırmalar yapan ve buralara ilk olarak seyahat eden İsveç Subayı Johonn Philipp Tabbert (von strahlenberg)’ten ilham aldığını söylemek mümkündür Şöyle ki Strahlenberg poltava savaşında Ruslara esir düşerek Sibirya’da ikamete memur edilmiştir Tolun da Sibirya’da ikamete memur edilen bir Türk subayıdır Strahlenberg Alman birliğini Messerchimidt’le beraber Yenisey yazıtlarını keşfeder 1722’de ülkesine dönerek 1730’da Yenisey kıyılarında bulunan iki taşın kopyalarıyla birlikte Stocholm’de eserini neşreder Romanın sonunda Tolun da seyahat notlarını neşretme hazırlıkları içindedir Romanda, şahıslar ve onların yaptıkları işler hayalidir Eserdeki tipler idealisttir Gönül Hanım ve Mehmet Tolun buna en güzel örneklerdir Bunlar Türkler için bir vazife olan anayurda seyahati gerçekleştirmek