Biyolojinin Dallari
Sadece dort birlestirici ilke olmasina ragmen, biyoloji bircok disipline ve alt disipline ayrilmis genis bir konu yelpazesini kapsar. Yuksek duzeyde, biyolojinin farkli alanlarinin her biri tek bir organizma turunun incelenmesi olarak dusunulebilir. Ornegin, zooloji hayvanlarin, botanik bitkilerin ve mikrobiyoloji mikroorganizmalarin incelenmesidir. Bu daha genis alanlarda, bircok biyolog belirli bir konuyu veya sorunu arastirmak konusunda uzmanlasmistir. Ornegin, bir bilim adami, belirli bir balik turunun davranisini inceleyebilirken, baska bir bilim adami bu davranisin arkasindaki norolojik ve kimyasal mekanizmalari arastirir. Biyolojinin cok sayida dali ve alt disiplini vardir, ancak biyoloji semsiyesi altina giren daha genis alanlardan bazilari asagidaki gibidir:
• Biyokimya: Canlilarda meydana gelen veya canlilarla ilgili kimyasal sureclerin incelenmesidir. Ornegin, farmakoloji, Biochemistry dergisinde 2010 yilinda yapilan bir incelemede aciklandigi gibi, ilaclarin vucuttaki kimyasallarla nasil etkilesime girdigini arastirmaya odaklanan bir tur biyokimya arastirmasidir.
• Ekoloji: Organizmalarin cevreleriyle nasil etkilesime girdiginin incelenmesidir Ornegin, bir ekolojist, yakinlarda yasayan insanlardan bal arisi davranisinin nasil etkilendigini inceler.
• Genetik: Kalitimin incelenmesidir ve genetikciler, genlerin ebeveynler tarafindan cocuklarina nasil aktarildigini ve kisiden kisiye nasil degistigini inceler. Ornegin, Nature Reviews Genetics dergisinde 2019 yilinda yayinlanan bir incelemede bildirildigi gibi, bilim adamlari insan omrunu etkileyen birkac gen ve genetik mutasyon tanimlamislardir.
• Fizyoloji: Canlilarin nasil calistiginin incelenmesidir ve bu herhangi bir canli organizma icin gecerlidir Fizyoloji, dogada uygun yasam destek fonksiyonlari ve canli organizmalarin veya bunlarin parcalarinin surecleri ile ilgidir. Fizyologlar, bir organin calisma sistemi, islevinin mahiyeti ve cevresel etmenlerle nasil uyarildigi gibi biyolojik surecleri cozmeye calisirlar. Ornegin fizyologlar, muzik dinlemenin insan vucudunda daha yavas veya daha hizli kalp atis hizi gibi fiziksel degisIkliklere nasil neden olabilecegini incelemislerdir.
Biyolojinin Multidisipliner Dogasi
Biyolog: Tanimi, Gorevleri ve Is AlaniBiyoloji genellikle matematik, muhendislik ve sosyal bilimler dahil olmak uzere diger calisma alanlariyla birlikte arastirilir ve buna birkac ornek asagidaki gibidir:
• Astrobiyoloji, dunya disi yasam arayisi da dahil olmak uzere evrendeki yasamin evriminin incelenmesidir ve bu alan biyoloji ilkelerini astronomi ile birlestirir.
• Biyoarkeologlar, iskelet kalintilarini incelemek ve insanlarin gecmiste nasil yasadiklarina dair ic goruler elde etmek icin arkeolojik teknikleri birlestirilir,
• Biyomuhendislik, muhendislik ilkelerinin biyolojiye uygulanmasi ve bunun tersidir. Ornegin, bir biyomuhendis, yuksek cozunurluk ve hizli olarak insan vucudunun tarayan modern bir MRI benzeri bir arac gelistirerek vucudun icini daha iyi goruntuleyebilen yeni bir tibbi cihaz gelistirebilir ya da yapay organlar tasarlamak icin biyolojik bilgiyi kullanabilir,
• Biyoteknoloji, urun gelistirmek icin biyolojik sistemlerin kullanilmasini icerir. Ornegin, Rusya’daki biyoteknoloji uzmanlari, arastirmacilarin Biotechnology and Sustainable Tarim 2006 and Beyond dergisinde yayinlanan 2007 arastirmasinda tanimladiklari, daha lezzetli ve hastaliklara karsi daha direncli bir cilegi genetik olarak degistirmislerdir.
• Biyofizik, biyolojik sistemlerin nasil calistigini anlamak icin fizik ilkelerini kullanir. Ornegin biyofizikciler, protein yapisinda degisIkliklere yol acan genetik mutasyonlarin protein evrimini nasil etkiledigini incelerler.
ALİNTİ ~
|