Nyks

Solduğunda kurukafayı andıran görüntüsü ile dikkatleri üzerine çeken ve eski yıllarda ‘’ölüm çiçeği’’ yakıştırması yapılan aslanağzı bitkisi var bu yazımızda. Güzel görüntüsü, çeşitliliği ve şifalı özellikleri ile evlerde süs bitkisi olarak sıkça tercih edilir. Bu çiçeğin özellikleri, yapısı, faydaları, yetiştirilmesi ve bakımından bahsedeceğiz. Gelin bu bitkiyi daha yakından tanıyarak başlayalım.

Plantaginaceae yani Sıracagiller familyasının, Antirrhinum cinsine ait tek yıllık otsu bir bitkidir. Boyu 40-80 cm’ye kadar çıkabilen bitkinin çiçekleri; morumsu, turuncu, pembe, sarı, kırmızı, beyaz gibi farklı renklerde ve salkım biçimindedir. Çiçekler iki yanlı bakışımlı, ağzı kapalı ve boru biçimindedir. Dudak biçimli geniş ağzına pek çok böcek giremez. Arılar tarafından zorlukla açılır.

Sadece yazın çiçek açan ve yaz başından sonbahara kadar çiçekli olan kısa ömürlü bir bitkidir aslanağzı. Yaprakları oval ya da mızrağımsı biçimdedir. Halk arasında ‘’dilberdudağı’’ ve ‘’kuş ağzı’’ gibi isimlerle de bilinen dayanıklı yapıdaki bu bitki, bahçe ve evlerin süslenmesinde kullanılır. Anavatanı Akdeniz havzasındaki ülkeler olan bu çiçek, günümüzde Kuzey Yarımküre’nin farklı coğrafyalarında yetiştirilmektedir.

Gelelim ilginizi çekecek bir başka konuya. Aslanağzı bitkisinin geçmişte insanlar üzerinde bıraktığı bir takım inanışlar varmış. Bunlardan bazıları şu şekilde:

Halk arasındaki inanışlara göre, bu çiçeğe baştan çıkarıcı çiçek de denirmiş. İnsanları aldatmaya, düzenbazlığa ve yalana meylettirdiğine inanılırmış.
Bir başka inanışta ise yoğun baskı karşısındaki zarafeti ve azmi temsil ettiği söylenmektedir. Etimolojik olarak ise dilden dile değişen anlamları bulunuyor. Farklı dillerde ‘Köpek başlı’, ‘Kurbağa yüzü’, ‘Ejderha Kafatası’ gibi isimlerle de anıldığı biliniyor.




Aslanağzı Faydaları
Özellikle bazı hastalıklar için şifa kaynağı olan bu bitkinin tıbbi kullanımının halk arasında yaygın olmadığını söylemeden geçmeyelim. Yine de kısaca değinelim faydalarına.

Aslanağzının faydaları genellikle solunum yollarında kendini göstermektedir. Çiçeğinin kaynatılması suretiyle hazırlanan çay balgam söktürücü niteliktedir. Aynı zamanda nefesi açar, öksürüğe iyi gelir ve göğsü yumuşatır. Bu etkileri ile bronşite de faydalıdır.

Aslanağzı Yetiştiriciliği
Dekoratif amaçlı olarak kullanılan bu bitkiyi tohum ve çelikle üretmek mümkündür. Tohumlar nisan mayıs aylarında ya da ağustos ayı içerisinde adi yastıklara kum veya külle karıştırılarak ekilir. Meydana gelen fideler ortalama 8 cm boylandığında toprağa 30-40 cm aralıkla dikilir. Aslanağzı bitkisinin boyu yaklaşık 60 cm kadardır. Bodur çeşitleri ise 15-20 cm boylanmaktadır.

Çelikle üretim yöntemi, tohumla üretime göre daha pratik ve daha az zaman alan bir yöntemdir. Çelikle üretimde, iyi yetişmiş sürgünlerden çelik alınır. Bu işlem için en uygun zaman ağustos ayı olacaktır. Hazırlanan çelikler köklendirilmek üzere kasalara 5 cm aralıklarla dikilir. Köklenen çelikler havalar ısınıncaya kadar seralarda bekletilir. İlkbahar mevsiminde ise dikimi gerçekleştirilir.

Aslanağzı Bakımı
Bitkinin bakımında toprak, ışık, sıcaklık, su ve gübreleme gibi hususlar çok önemlidir.

Bitkinin daha çabuk ve sağlıklı gelişim göstermesi için çürümüş gübre ile karıştırılmış toprak kullanılmalıdır.

Aslanağzı bitkisi gelişme döneminde yarı aydınlık ve nem oranı yüksek bir ortam ister. Yarı gölge bir ortamda daha sağlıklı büyüyecektir.

Sulama konusu da bakımında çok önemlidir. Kış aylarında az su verilmesi yeterli olacaktır. Yapraklara ılık ve kireçsiz su püskürtülmelidir. Bitkinin toprağı sürekli kontrol edilmeli ve kuru kalmamasına özen gösterilmelidir.

Eğer bitkinizi saksıda yetiştiriyorsanız, saksının dibinde su kalmamasına dikkat etmelisiniz. Çünkü saksının dibinde kalan fazla su bitkinin köklerinin çürümesine neden olur.

Güneş ışığını çok sevmesinin yanı sıra, doğrudan güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır. Kış döneminde ılık bir ortamda bulunmalıdır. Dayanıklı bir bitkidir; fakat aşırı soğuktan ve don olaylarından korunmalıdır.

Çiçeklenme döneminde gübreye ihtiyaç duyar. Gübreleme fazla çiçek açmasını sağlar ve gelişimi destekler. Bu nedenle çiçek açma zamanında bitkiye organik gübre verilmesi önerilir.